Openbaarheid van informatie is een actueel onderwerp en het is van belang om als gemeente open en transparant te zijn. Open en transparant besturen draagt bij aan maatschappelijk draagvlak voor beleid, vertrouwen in de overheid en de goede werking van de lokale democratie. Door publiekelijk verantwoording af te leggen over besluiten en over de inzet van middelen, laat de gemeente zien dat ze inwoners serieus neemt.
De Wet open overheid (Woo) is bedoeld om overheidsinformatie beter vindbaar, uitwisselbaar, eenvoudig te ontsluiten en goed archiveerbaar te maken. De Woo is op 1 mei 2022 in werking getreden.
De implementatie van de Woo wordt gezien als een meerjarenplan wat zeker acht jaar in beslag zal nemen. Om die reden treedt de Woo ook gefaseerd in werking.
Met dit bericht wordt u geïnformeerd over de besluiten die wij hebben genomen naar aanleiding van de invoering van de wet open overheid.
Besluiten
Op 12 juli 2022 hebben wij besloten:
- de GR Werkorganisatie BUCH opdracht te geven tot het implementeren en uitvoeren van de Wet open overheid binnen de hiervoor ter beschikking gestelde middelen en daarbij in de eerste twee jaren van de uitvoering alleen in te zetten op het voldoen aan de wettelijke verplichtingen;
- een begrotingswijziging vast te stellen waardoor de door het Rijk beschikbaar gestelde middelen voor implementatie en uitvoering van de Wet open overheid volledig en meerjarig worden overgeheveld naar de GR werkorganisatie BUCH;
- de GR werkorganisatie BUCH opdracht te geven een procedure voorstel op te stellen waarin colleges en raden van de BUCH gemeenten, in samenspraak met de werkorganisatie in 2024 komen tot een gelijkluidend ambitieniveau in de Wet open overheid.
Overwegingen
De Wet open overheid is deels een nieuwe wettelijke taak en deels een wijziging van een bestaande wettelijke taak voor overheidsorganisaties. Belangrijkste wijziging per 1 mei 2022 is dat de Woo de Wet openbaarheid van Bestuur vervangt.
Het rijk stelt middelen beschikbaar voor implementatie en uitvoering van deze wettelijke taak.
In de dienstverleningsovereenkomst met de GR Werkorganisatie BUCH is opgenomen dat er in deze gevallen sprake is van een uitbreiding van de basisdienstverlening en dat door de gemeenten en de GR BUCH gezamenlijk het volledige uitvoerings- en implementatiebudget word vastgesteld en overgedragen aan de BUCH werkorganisatie.
De Woo bevat ook een inspanningsverplichting. De ambitie daarvan moeten overheidsorganisaties zelf bepalen. De GR BUCH geeft aan gelet op de omvang van grote veranderopgave en de druk op de GR BUCH (onder andere door de Oekraïne crisis en de na effecten van de Corona crisis) in de eerste twee jaren van de uitvoering te willen in te zetten op het voldoen aan de wettelijke verplichtingen.
De gefaseerde inwerkingtreding van de verplichte categorieën biedt de gemeenten ook tijd en ruimte om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen en door te groeien naar hogere ambitieniveaus. Zo is het platform waarop gemeenten hun documenten moeten publiceren naar verwachting begin volgend jaar gereed.
Hoewel er tijd en ruimte is hebben wij besloten het bestuur opdracht te geven om al wel een procedure voorstel te maken waarin colleges en raden van de BUCH gemeenten, in samenspraak met de werkorganisatie het ambitieniveau in de Wet open overheid vaststellen na de eerste twee jaar van inwerkingtreding van de Woo.
De werkorganisatie heeft, vooruitlopend op de opdracht en toekenning van de middelen, acties ondernomen waardoor de gemeenten in ieder geval voldoen aan de wettelijke verplichtingen die zijn ingegaan op 1 mei 2022.
Financiën
Het Rijk stelt voor de uitvoering van de Woo middelen beschikbaar. In de meicirculaire 2021 zijn gemeenten geïnformeerd over de compensatie van de meerkosten die zij maken in verband met de uitvoering van de Wet open overheid (Woo). De hoogte van de meerkosten zijn het resultaat van het overleg van BZK met VNG naar aanleiding van de uitvoeringstoets van VNG Realisatie.
Gemeenschappelijke regelingen ontvangen geen bijdrage van het Rijk. De compensatie is aan de gemeenten toegekend en naar rato verdeeld.
Bergen ontvangt de volgende bedragen:
Deze middelen zijn in de gemeentebegroting meerjarig voor de Woo gereserveerd.
De middelen worden door de werkorganisatie onder andere ingezet voor:
• Uitbreiding formatie zoals de verplichte Woo contactpersoon en een programmamanager;
• Een programmateam;
• Aanpassingen in beleid- en werkprocessen;
• Aanpassingen in de archivering;
• Nieuwe en aanpassingen in bestaande software, hardware, website e.d.;
• Scholing van personeel;
• Informatie/communicatietraject intern en extern.
Voor de verantwoording worden deze middelen behandeld als een plustaak. Dat betekent dat verantwoording van besteding het eerste jaar in de P&C documenten afzonderlijk is te zien, daarna maken zij onderdeel uit van het reguliere P&C proces.