In 2013 is er een pilot geweest ‘CJG-er op school’. Deze pilot is zowel door de scholen als door de betrokken medewerkers positief ontvangen. De medewerker op school heeft een preventieve werking en de lijnen zijn kort. Met ingang van 1 januari 2016 is er opnieuw inzet van de jeugdconsulent op school.
Op vier basisscholen in Bergen en Egmond vond in 2013 een succesvolle pilot plaats. Daarin werden medewerkers vanuit het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) gekoppeld aan een basisschool. Elke school kreeg daarmee voor twee uur in de week een vaste contactpersoon voor consultatie en advies. Middels een provinciale subsidie startte de pilot in 2013 op vanuit Regio Alkmaar. Het doel was om de zorgstructuren van het onderwijs en van het CJG meer aan elkaar te koppelen en toe te werken naar een integrale aanpak. De deelnemende scholen waren erg enthousiast en de resultaten waren goed. Scholen geven aan minder zorgoverleggen nodig te hebben, er werd eerder en preventiever gewerkt en het lukte zowel de CJG’er als de school om zorgen ‘klein’ te houden door direct open in gesprek te gaan met ouders.
Geslaagde aanpak
De aanpak van de CJG’er op school is er een die goed past binnen de visie op de Sociaal Teams. Ook past deze aanpak goed bij de veranderingen die zijn ontstaan door de transities Jeugd en Passend Onderwijs. Consulenten zijn in de wijk zichtbaar en preventief actief. Door de jeugdconsulenten twee uur per week op de scholen te laten aansluiten, kunnen zij meer inhoud geven aan de visie. Ze zijn in de wijk aanwezig, maken kennis met de leerlingen en zijn aanwezig op de locaties waar kinderen onderwijs krijgen. De consulenten spelen samen met de scholen actief in op voorkomende thema’s en kunnen individuele problematiek tijdig aanpakken. Hierdoor kunnen we als gemeente maatwerk leveren, in dit geval in samenwerking met het onderwijs.
Bij het samenstellen van de Sociaal Teams is uitgegaan van de zorgvraag van jeugdigen. Hierin is echter geen rekening gehouden met de preventieve taak van een jeugdconsulent op scholen. Dit is derhalve niet begroot voor de Sociaal Teams. Het college heeft ingestemd met een tijdelijke uitbreiding van de capaciteit om de consulenten op de scholen te kunnen laten aansluiten (tijdelijk voor een jaar vanwege de formatieafspraken binnen de BUCH).
Wat doet een jeugdconsulent op school?
We willen dat de zorg aan jeugdigen en hun ouders zo vroeg mogelijk, zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig, zo dichtbij mogelijk, zo snel mogelijk en zo efficiënt mogelijk geboden wordt, waarbij wordt uitgegaan van zo snel mogelijk herstel van de normale situatie. Dat willen we bereiken door in samenwerking een praktische, effectieve en oplossingsgerichte manier van werken door te ontwikkelen. Het uitgangspunt daarbij is dat uitgegaan wordt van de eigen kracht van ouders en dat hun vraag centraal staat.
- Een sterke basis om dit te realiseren biedt de werkwijze 1 Gezin – 1 Plan. Kenmerken daarvan zijn:
- Er wordt gesproken met ouders en jongeren in plaats van dat óver hen gesproken wordt.
- Er wordt uitgegaan van en aangesloten bij de eigen kracht van het gezin en diens netwerk.
- Met het gezin wordt een plan opgesteld met doelen en afspraken voor de korte en langere termijn.
- Het bieden van ondersteuning of het oplossen van problemen geschiedt zoveel mogelijk in de nabijheid van het gezin of van de jongere.
- Indien er sprake is van complexere problematiek dan wordt er niet verwezen, maar dan wordt er specialistische hulp ter aanvulling en ondersteuning bijgehaald.
- Er is altijd iemand verantwoordelijk voor de totale coördinatie van zorg. Het uitgangspunt is dat dit de ouders zijn, of dat zij de keuze maken aan wie van de betrokkenen zij deze taak toevertrouwen.
Wat wordt er geboden?
- Aan school wordt een contactpersoon vanuit het Sociaal Team gekoppeld. Deze persoon noemen we de jeugdconsulent.
- De jeugdconsulent is voor scholen het aanspreekpunt/contactpersoon wanneer er sprake is van zorg.
- De jeugdconsulent heeft korte lijnen met en kennis van overige disciplines binnen het Sociaal Team.
- Betrokken professionals worden getraind in de werkwijze 1 Gezin – 1 Plan die het uitgangpunt biedt om aan de integrale manier van werken vorm te geven
- Betrokken professionals worden getraind in het in gesprek gaan met ouders.
Wat levert het op?
- Wanneer er sprake is van zorgen over kinderen wordt dit eerder opgepakt en vindt de start altijd plaats in een gesprek met ouders.
- In overleg met ouders wordt een plan opgesteld waarin afspraken worden vastgelegd.
- In overleg met ouders wordt één persoon verantwoordelijk gemaakt voor een gezinsplan en die persoon heeft de mogelijkheid om bij stagnatie een overleg te organiseren en met alle betrokkenen afspraken over het vervolg te maken.
- Er wordt samen met ouders uitgegaan van één integraal plan waarin doelen en afspraken aan elkaar gekoppeld worden.
Vanuit een aantal scholen is naar de wethouder al aangegeven dat er behoefte is aan dergelijke ondersteuning. Specifiek wordt verzocht om het voortzetten van de werkwijze die in de CJG-pilot werd gehanteerd. De jeugdconsulent wordt alleen op scholen in het primair onderwijs ingezet. Regionaal wordt op de voortgezet onderwijsscholen een regionaal team met J&G coaches ingezet. Dat zijn vaak voormalig schoolmaatschappelijk werkers en lijkt in die zin dus op de laagdrempelige link tussen het lokale veld en de hulpverlening. Dit is vanuit de regio geïnitieerd en wordt nog geëvalueerd en beter neergezet; met name de link naar de lokale teams moet beter. De VO scholen zijn hiermee voorzien.