Samen zijn de Metropoolregio Amsterdam (MRA) en de regio Noord-Holland Noord (NHN) goed voor ruim een kwart van de nationale economie. Maar, de regio staat mede als gevolg van de COVID-19 uitbraak voor grote economische uitdagingen. Tegelijkertijd staan we voor de opgave om versneld uitvoering te geven aan de energietransitie en de transitie naar de circulaire economie. De realisatie en financiering van deze transitieopgaven zijn niet eenvoudig. Deze nieuwe markt heeft een hoge maatschappelijke urgentie, maar kent vanuit een traditioneel businesscaseperspectief een hoog risico, een relatief laag financieel rendement en een lange doorlooptijd. De huidige economische uitdagingen en noodzaak van een groene transitie vragen om een aanpak waarmee de economie gestimuleerd wordt om enerzijds banen te behouden en anderzijds nieuwe duurzame werkgelegenheid te creëren. De provincie Noord-Holland, gemeenten uit de regio MRA en NHN én het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) hebben daarom de handen ineengeslagen en het initiatief genomen tot de oprichting van een Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM) die een belangrijke bijdrage levert aan het realiseren van een duurzame en innovatieve economie.
We maken de puzzel compleet
Op landelijk én regionaal gebied, vormt de oprichting van een ROM voor de MRA en NHN het laatste puzzelstukje van een groter geheel. Zowel het Rijk als de verschillende regio’s spelen in op de dubbele uitdaging die voor ons ligt. Alleen door op verschillende niveaus goed samen te werken kunnen we op een duurzame manier de crisis uit investeren.
Landelijke drijfveer Tot op heden zijn wij de enige regio die niet over een ROM beschikken die een cruciale rol vervult in het verbinden van nationale middelen aan innovatieve projecten van ondernemers aan de regio. En dat is opmerkelijk, zeker als uit recente cijfers blijkt dat ruim 38% van alle aanvragen voor de Corona-Overbruggingsregeling (COL) uit onze regio komt. Ook het nationale Groeifonds, het Noodpakket banen en economie en de oprichting van Invest-NL, zijn onderdelen die bijdragen aan de omvorming naar een sterke, groene en schone economie. De uitvoering van deze (toekomstige) steunmaatregelen zullen grotendeels hun uitwerking vinden via de lijn van de ROM’s. Met de oprichting van de ROM wordt een essentiële schakel tussen het Rijk en de regio gevormd, waardoor deze gelden ook ten goede komen aan onze regio.
Regionale drijfveer
Het ecosysteem is nu fijnmazig ingevuld, maar we missen als enige regio in Nederland een organisatie die investeringen en business development aan elkaar koppelt voor de hele MRA en NHN. De ROM zal fungeren als een spin in het web dat (reeds bestaande) innovaties, fondsen en expertise uit de gehele regio met elkaar verbindt. Zo kan een innovatieve MKB’er altijd terugvallen op business development van de ROM, waar in de regio de onderneming zich ook bevindt.
Samen komen we verder
In een eerder stadium is binnen het platform Economie van de MRA en Bestuurlijk Afstemmingsoverleg van de regio NHN gesproken over oprichting van Invest-MRA. De coronacrisis en de ervaringen met de uitvoering van rijksregelingen zoals de COL (Corona Overbruggingslening) zijn aanleiding geweest om Invest-MRA door te ontwikkelen tot een ROM. Hierbij wordt intensief samengewerkt met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). Want juist in tijden van druk op de publieke begrotingen moet er op een slimme en duurzame manier geïnvesteerd worden. De doorontwikkeling van Invest-MRA tot een ROM heeft als groot voordeel dat we zowel ons speelveld als de horizon verbreden. Zo voegt de ROM in financieel opzicht een aantal zaken toe, waaronder de toetreding van het Rijk als aandeelhouder in de ROM B.V. In de ROM B.V. wordt een innovatief MKB-fonds ondergebracht met een waarde van 60 miljoen euro. Daarnaast biedt de ROM de mogelijkheid om in de toekomst uitvoering te geven aan Rijksregelingen zoals de COL. De regio wordt via de Regio B.V. volledig aandeelhouder van het transitiefonds met een beoogd fondsvermogen van 100 miljoen euro.
De opgave in de MRA en NHN, als het gaat om het klimaatakkoord en de omslag naar een nieuwe duurzame economie, is enorm. Het verlagen van de hoge regionale ecologische footprint is een gemeentegrensoverschrijdende opgave die vraagt om grote investeringen. Deze opgave staat door de huidige economische crisis onder druk en vraagt om een nieuwe impuls aan regionale samenwerking. Met de oprichting van de ROM en de bereidheid om over eigen gemeentegrenzen heen te kijken, zetten we de uitdagingen die voor ons liggen om in kansen.
Vraag aan de gemeente
De gemeenten worden gevraagd om een storting te doen van 1% van de begroting met ijk jaar 2019, om het transitiefonds en MKB fonds mede te vullen. Daarnaast worden de gemeenten gevraagd een bijdrage te leveren in de jaarlijkse exploitatiekosten van de op te richten ROM MA-NHN. Voor de kleinere gemeenten is de gevraagde exploitatiebijdrage beperkt tot € 3.400 per jaar voor de jaren 2021 – 2024.
Standpunt college Het college heeft het verzoek gewogen en staat achter het besluit tot oprichting van een ROM met de bijbehorende fondsen. De ROM kan helpen bij de doelstellingen op het gebied van klimaat, de energietransitie en de herinrichting van de economie door stimulering van het innovatieve bedrijfsleven. Daartoe is er bereidheid een aandeel te leveren in de exploitatie van de ROM MRA-NHN. Gelet op de financiële situatie van de gemeenten achten we het op dit moment niet opportuun een storting te doen als aandelenkapitaal. Naar verwachting is er voor de komende jaren voldoende geld beschikbaar in de (deels) revolverende fondsen. Op het moment dat er nieuw kapitaal nodig is en de fondsen zich hebben bewezen ontstaat er een situatie waarin het college tot een hernieuwde afweging wil komen, ook in relatie tot de gemeentelijke financiële situatie van dat moment.
Bijlagen:
- Uitnodigingsbrief namens BTT
1a. Algemene introductie – Oplegger
1b. Algemene introductie – Infographic ROM - Meerjaren Strategisch Beleidsplan ROM
- Was-wordt overzicht Invest MRA – ROM MRA-NHN
4a. Akte van Oprichting ROM Regio B.V.
4b. Akte van Oprichting ROM Transitiefonds B.V.
4c. Akte van Oprichting ROM Holding B.V.
4d. Akte van Oprichting ROM MKB Fonds B.V.
5a. Bestuursovereenkomst ROM Regio BV (tussen de regiopartijen, exclusief de Staat)
5b. Bestuursovereenkomst – ROM Holding BV (tussen de Staat en de ROM Regio B.V.)
6a. Investeringsreglement Transitiefonds
6b. Investeringsreglement MKB Fonds - Q&A
8a. Risicoanalyse ROM
8b. Financiele handreiking - Volmacht oprichting regio B.V. – model
10a. CLEAN Akte van oprichting STAK aandelen ROM REGIOv5_v6
10b. CLEAN Akte van vaststelling administratievoorwaarden_v4 - Adhesiebrief Economisch Forum HbA voor een ROM MRA-NHN
- Voorstel gemeenten voor bijdrage exploitatie ROM