5G is de vijfde generatie mobiele telecommunicatie, de opvolger van de huidige, vierde generatie. Belangrijke verschillen met 4G zijn dat er bij 5G een veel snellere data-overdracht mogelijk is, dat de reactietijd veel korter is en verbindingen betrouwbaarder zijn. Bovendien kunnen antennes van basisstations met 5G voor meer apparaten tegelijkertijd een draadloze verbinding verzorgen dan 4G. Ook verbruiken apparaten met 5G minder energie voor het zenden en ontvangen.
5G kan niet alleen de toenemende vraag naar mobiele data opvangen, maar maakt ook een scala aan nieuwe toepassingen mogelijk. Denk aan ziekenhuisoperaties op afstand, zelfrijdende auto’s en virtual reality. Maar bijvoorbeeld ook drones die pakketjes afleveren en verregaande automatisering en robotisering van industriële productieprocessen.
De beleidsvorming in Den Haag, diverse 5G pilots in Nederland en de voorgenomen wijziging van de Telecommunicatiewet wakkeren de publieke discussie over 5G aan. Marktpartijen kunnen pas starten met de uitrol nadat de frequentieveiling (die is voorzien in het voorjaar van 2020) heeft plaatsgevonden.
Lobbygroepen, bezorgde Nederlanders, en in een enkel geval inwoners, schrijven in het hele land volksvertegenwoordigers aan om hun standpunten over 5G kenbaar te maken. Dat betreft vooral de mogelijke gezondheidsrisico’s.
Kernboodschap
We zijn steeds afhankelijker van draadloze communicatie: steeds meer diensten worden digitaal geleverd en steeds meer apparaten zijn aangesloten op het internet en communiceren automatisch met elkaar. Of het nu gaat om werk of privé, veel mensen willen overal een snelle verbinding hebben.
Het 5G-netwerk moet de groeiende vraag van consumenten en bedrijven naar meer en snellere mobiele datacommunicatie opvangen. Het huidige 4G-netwerk kan die groeiende vraag binnenkort niet meer aan. Ook kunnen met 5G nieuwe, innovatieve toepassingen gerealiseerd worden die met 4G niet mogelijk zijn, onder andere op het gebied van gezondheidszorg, transport (zelfrijdende auto’s), slimme huishoudelijke apparaten en verregaande automatisering en robotisering van industriële productieprocessen en transport.
De Nederlandse overheid vindt draadloze communicatie belangrijk voor onze economische en maatschappelijke ontwikkeling. Daarom maakt de overheid de introductie van 5G mogelijk, onder andere door testen met 5G toe te staan.
Mogelijke gevolgen voor de gezondheid
De elektromagnetische velden van 5G-antennes zijn vergelijkbaar met die van 2G-, 3G- en 4G-antennes, omdat 5G in de basis dezelfde zendtechnieken gebruikt. Het is nog niet duidelijk of door 5G de blootstelling aan elektromagnetische velden toe zal nemen, omdat 5G nog nergens op grote schaal geïntroduceerd is.
Sommige wetenschappers verwachten een hogere blootstelling door 5G, terwijl andere wetenschappers juist een lagere blootstelling verwachten. Aan de ene kant kan de toename van mobiele communicatie (meer datagebruik) zorgen voor meer blootstelling. Daartegenover staat dat 5G ook meer gebruik maakt van energie-efficiënte technieken. Daarmee kunnen antennes heel gericht signalen naar apparaten sturen. Dit kan leiden tot een afname van de blootstelling aan omstanders. Bovendien krijgen gebruikers alleen een gericht antennesignaal op het moment dat zij communiceren.
In ieder geval moet de totale blootstelling aan elektromagnetische velden ook na de introductie van 5G onder de vastgestelde blootstellingslimieten blijven.
Daar is niet iedereen gerust op, er zijn diverse groeperingen actief, die schade voor de gezondheid vrezen. Zo is er bijvoorbeeld de Stichting Elektrohypersensitiviteit.
Mogelijke ruimtelijke gevolgen.
Qua uiterlijk ziet een groot deel van de 5G-antennes eruit als de huidige 4G-antennes. Mogelijk worden daarnaast minder krachtige 5G-antennes in de vorm van zogenaamde ‘small cells’ geplaatst. Deze kleinere antennes hebben een bereik van enkele tientallen meters. ‘Small cells’ worden gebruikt om de capaciteit van een netwerk in dichtbevolkte gebieden te vergroten, zoals in stedelijke omgevingen met veel netwerkabonnees of in de buurt van bijvoorbeeld een voetbalstadium. Ze worden niet gebruikt om de absolute netwerkdekking te vergroten.
Iedere gemeente ontvangt jaarlijks van de operator een kaart waarop alle bestaande antennes staan en waarop staat aangegeven binnen welk gebied iedere operator graag een nieuwe antenne wil plaatsen. Overleg hierover vindt plaats door middel van zogenaamde plaatsingsplangesprekken.
Antenne-installaties hoger dan vijf meter zijn vergunningsplichtig.
Actuele stand landelijke overheid
Op 4 december is een Algemene Maatregels van Bestuur aangenomen in de Tweede Kamer. Deze AMvB zegt dat in de kern van de netwerken geen apparatuur mag staan uit een land dat ‘de intentie heeft een in Nederland aangeboden elektronisch communicatienetwerk of -dienst te misbruiken of uit te laten vallen’. Het verbod geldt ook voor landen waar providers kunnen worden gedwongen om data met overheden te delen.
Op 5 december heeft staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) de consultatie gestart voor de veiling van frequenties voor snelle mobiele communicatie zoals 5G en de kamer daarover geïnformeerd middels een kamerbrief.
In de plenaire vergadering van de Tweede Kamer van 10 december jl. is gevraagd om een debat met de staatssecretaris van EZK over het brede 5G-dossier in januari 2020.
Communicatie
Zodra meer informatie beschikbaar is over de invoering van 5G en de gevolgen voor onze gemeente, informeren wij u.
Interessante informatie:
- www.kennisplatform.nl, met begrijpelijke taal over elektromagnetische velden;
- www.antennebureau.nl, met informatie over antennes, frequenties en gezondheid.
- Kamerbrief over 5G en gezondheid van 16 april 2019
- Algemene Maatregel van Bestuur aangenomen op 4 december 2019
- Kamerbrief Consultatie Veiling van 5 december 2019
- Verslag plenaire vergadering Tweede Kamer van 10 december 2019
- Stichting Elektrohypersensitiviteit over gezondheidsrisico’s
Vervolg
Het college beantwoordt alle brieven die gericht zijn aan onze gemeente en ook aan uw raad. Het college neemt de zorgen over eventuele gezondheidsrisico’s serieus.